Episode 102 - I can paint a Rothko too! - (Can I?)

Πρόσφατα σε ένα ταξίδι μου στο Λονδίνο επισκέφθηκα την έκθεση του Mark Rothko στο Tate Modern... Ζωγράφος του οποίου τα έργα λίγο πολύ είναι γνωστά σε όλους μας έστω και αν δεν γνωρίζουμε το όνομα του... Είναι σε εξώφυλλα βιβλίων, είναι σε τοίχους πάνω σε καφετέριες, είναι πάνω σε τοίχους φοιτητικών διαμερισμάτων υπό τη μορφή poster, είναι σε κάποια εκλεπτυσμένα σαλόνια, λίγο πολύ όλοι κάπου τον έχουμε δει... ηδού και κάποια από τα χαρακτηριστικά του έργα:




Πριν πάω στην έκθεση έτυχε να συναντηθώ με κάποιον ας πούμε γνώστη της τέχνης ο οποίος μου είπε το εξής: ''όταν πας στην έκθεση κάτσε χάζεψε για λίγο πως οι θεατές βλέπουν τους πίνακες''...

Πήγα που λέτε και από τον πρώτο πίνακα στάθηκα σε μια γωνιά και παρατηρούσα τους θεατές: μια γυναίκα κρατούσε το πηγούνι της, μισοέκλεινε τα μάτια της και παρατηρούσε για πολύ ώρα (σαν να προσπαθούσε να βρει κάτι)... ένα άλλο ζευγάρι μόλις μπήκε στο δωμάτιο η γυναίκα πηγε να γελάσει (από αμηχανία;) και μόλις αντιλήφθηκε πως ο συνοδός της ήταν σοβαρός και είχε και ένα ύφος εκστασιασμένο, έσκυψε το κεφάλι, σοβάρεψε και έκανε πως έβλεπε τον πίνακα αλλά στην ουσία με την άκρη του ματιού της παρατηρούσε το συνοδό και τους υπόλοιπους... ένας μεγαλύτερος κύριος είχε στραυρωμένα τα χέρια του, το ένα πόδι ελαφρώς λυγισμένο για να στηρίζεται, και ανά διαστήματα κουνούσε το κεφάλι (σα να συμφωνούσε)... μια άλλη μεγαλύτερη κυρία (από αυτές που είναι ντυμένες με φόρμες, έχουν τα μαλλιά τους όπως όπως πιασμένα και είσαι σίγουρος ότι στη ζωή της είναι χαριτωμένα άτσαλη και ταξιδεύει με μια σάκκα στον ώμο όλο τον κόσμο) μπήκε γρήγορα γρήγορα, στάθηκε με ένα απορημένο ύφος, έγραψε κάτι σε ένα σημειωματάριο βιαστικά και έφυγε χαμογελώντας αμήχανα αλλά και χαριτωμένα στους περαστικούς... κάποιοι άλλοι απλά έβλεπαν γύρω γύρω χωρίς να παρατηρούν και τίποτα στην ουσία, απλά έμπεναν στην αίθουσα και προχωρούσαν για την επόμενη...and so on...

Μαζί μου είχαν έρθει και δύο φίλοι μου που θα έλεγα πως δεν είναι και τόσο εξοικοιωμένοι με την μοντέρνα τέχνη... όχι πως εγώ είμαι αλλά κάποια πράγματα έτυχε και εγω να τα διαβάσω σε διάφορες φάσεις της ζωής μου, και έχω παρευρεθεί σε αρκετές εκθέσεις... αλλά πάλι, that doesn't make me an expert...
Anyway, μετά από 7-8 πίνακες, και καθώς παρατηρούσαμε τον πίνακα Black on Black (ναι, it's indeed ένας κατάμαυρος πίνακας) γυρνάει ο ένας και μου λέει: '' την επόμενη εβδομάδα θα έρθω από το σπίτι σου να κάνουμε και εμείς ένα σωρό τέτοιους πίνακες, να γίνουμε και εμείς Rothko''... Στιγμιαία ένιωσα μια μαχαιριά στο στομάχι and I found myself defending an artist του οποίου στο κάτω κάτω δεν είμαι και τόσο fan... Άρχισα να λέω διάφορες τετριμμένες μαλακίες του στυλ σημασία έχει ότι αυτός το σκέφτηκε και το έκανε, δεν είναι τόσο απλό όσο νομίζεις, δοκίμασε και εσύ να δεις, είναι μια δύσκολη τεχνική, πρέπει να δεις και σε ποιο χρονικό πλαίσιο της ιστορίας έκανε αυτή την κίνηση, δε γίνεται να το ισοπεδώνεις έτσι στο κάτω κάτω τα έργα τυχαίνουν πολύ μεγάλης αναγνώρισης και πουλιούνται πανάκριβα (υπερεκτιμημένα someone might say) κτλ κτλ... Μετά από λίγα λεπτά έσκασα και απλά έβαλα τα γέλια...

What is art anyway... Τετριμμένη ερώτηση και αυτή με τη σειρά της...

Το περασμένο καλοκαίρι έτυχε να δω το ντοκυμαντέρ My Kid Could Paint That (trailer εδώ). Πρόκειται για το πως ένα τετράχρονο κοριτσάκι έγινε διάσημο για τους αφηρημένους πίνακες που έφτιαχνε και πως στη συνέχεια αμφισβητήθηκε η αυθεντικότητα τους... Χωρίς να θέλω να το αναλύσω περαιτέρω, το βρήκα πάρα πολύ ενδιαφέρον από πολλές απόψεις (about rise and fall, media, stardom, parenthood, modern art etc) αλλά αυτό που μου έμεινε κυρίως ήταν κάτι που είπε ένας κριτικός τέχνης:(χωρίς να θύμάμαι ακριβώς πως το είπε, σας το μεταφέρω με πολύ πιο απλά λόγια) ''η μαμμά μου μισεί την μοντέρνα τέχνη γιατί την κάνει να νιώθει ηλίθια''...

Δεν προσπαθώ να καταλήξω κάπου, απλά παραθέτω σκόρπιες σκέψεις...

Από την έκθεση του Rothko κρατάω αυτή την ανάμνηση: σε μια τεράστια αίθουσα, μεγάλοι πίνακες τοποθετημένοι περιμετρικά και στη μέση δίαφορα ξύλινα παγκάκια... εγώ μαζί με αγαπημένους φίλους να καθόμαστε μαζί σε ένα παγκάκι, να αράζουμε για αρκετή ώρα, να χαζεύουμε γύρω γύρω, να σχολιάζουμε και να συζητούμε (not necessarily about the paintings) και να χαμογελάμε...

Και για να είμαι και ειλικρινής, το να πηγαίνω σε εκθέσεις it just makes me feel good about myself, όσο ηλίθιο - εγωιστικό - arrogant και αν ακούγετε... μου δίνουν την αίσθηση (ή και τη ψευδαίσθηση) πως έστω για λίγη ώρα έθρεψα το πνεύμα μου με κάτι υψηλό και όχι με τις συνηθισμένες μαλακίες - άχρηστες πληροφορίες που γεμίζω το νου μου όλες τις υπόλοιπες μέρες! That makes me feel guilty and a bit of a fake in a way...

Για το τέλος, για όποιον δε βαρέθηκε μέχρι τώρα, παραθέτω δύο βιντεάκια του κριτικού τέχνης στην NY Times Michael Kimmelman, Part 1 εδώ και Part 2 εδώ...